Rouw en rouwverwerking

Ook de verliezen die je kunt ervaren door de natuurlijke loop van het leven, zoals wanneer de kinderen het ouderlijk huis verlaten of bij het afsluiten van het arbeidzame leven, kunnen ingrijpend zijn.

Aanpassen

Rouw is altijd ingrijpend in je leven. Wanneer je iemand of iets verliest, is er pijn. Pijn van het gemis is de ‘prijs’ die je betaalt voor de band die je met de persoon en/of omgeving had. Rouwenden moeten hun leven opnieuw afstemmen, de geliefde persoon en/of omgeving is immers weg. Rouwen is om die reden een proces van aanpassen. Hoe lang het rouwproces duurt, is voor iedereen verschillend.

Rouwproces

Er is geen kant en klaar draaiboek voor te geven. Wel is er een gefaseerd overzicht van het gehele rouwproces.

• Fase 1 – Ontkennen of schuldig voelen en aanvaarden van de realiteit van het verlies.
• Fase 2 – Het doorleven van de pijn en het verdriet.
• Fase 3 – Het aanpassen aan een nieuw leven waarin de persoon of omgeving niet meer aanwezig is.
• Fase 4 – De overledene of de gebeurtenis emotioneel een plaats geven en het oppakken van de draad van het leven.

De ervaring leert dat alle vier de fases gedurende het hele proces door elkaar kunnen lopen.

Emotioneel

In het begin kun je door heftige emoties overvallen worden en gevoelens ervaren die je niet van jezelf kent. Het zelfbeeld en de relaties met anderen kunnen erdoor beïnvloed worden. Dit alles kan beangstigend zijn. Rouw is niet alleen verdriet en somberheid. Rouw betekent meestal een scala aan gevoelens. Angst, agressie, schuld, verwarring kunnen voorkomen maar ook positieve gevoelens zoals opluchting en tevredenheid over de uiteindelijke gang van zaken kunnen een belangrijke rol spelen.

Lichamelijke reacties

Naast emotionele reacties kan ook het lichaam heftig reageren op het overlijden en op de veranderingen. Ook deze lichamelijke reacties zijn van persoon tot persoon verschillend. Spanningsklachten van de spieren kunnen last veroorzaken. Ook kan het zijn dat je veel meer of juist minder wilt eten of drinken dan normaal. Het komt voor dat de eetlust verdwijnt. Daarnaast komt vermindering van het concentratievermogen veelvuldig voor. Rouw is emotionele arbeid. Iemand in rouw kan zich continu lichamelijk vermoeid voelen of lusteloos. Slapeloosheid of overactief gedrag kan hierbij eveneens een rol spelen.

Balans

Door verdriet veranderen soms tijdelijk de interesses en behoeften. Verminderde seksuele belangstelling en verminderde potentie kunnen optreden. Voor sommigen vermeerdert juist de seksuele behoefte of de behoefte aan intimiteit. Partners kunnen in deze moeilijke periode een verschillende seksualiteitsbeleving ervaren.
 Het is niet altijd makkelijk een balans te vinden in het ervaren van de pijn en het zoeken naar afleiding. Vooral mensen die in het dagelijks leven weinig sociale contacten hebben, maar ook mensen die veel uren werken kunnen moeite hebben bij het hervinden van balans in hun leven.

Verwerking

Rouw is in aanvang geen ziekte en behoeft daarom geen behandeling met medicijnen. Mensen die een rouwproces doormaken hebben behoefte aan nabijheid. Bovendien is rouwen een proces dat behalve actief verwerken ook tijd vraagt. Het is per mens verschillend wanneer een verlies verwerkt is, de een heeft meer, de ander minder tijd nodig. Een gouden regel in het rouwproces is ruimte te geven aan de gevoelens zoals en zolang ze zich voordoen. Hiervoor kun je samen met een professional van IKOS een speciale training of hulpverlening bepalen, waarmee jouw emotionele energie weer ruimte en kracht ontwikkelt.

Zingeving

Rouw raakt alle facetten van het leven, dus ook het gebied van de zingeving. 
Zo uniek als de beleving van het rouwproces, zo uniek is ook het vinden van een weg hoe het leven verder gaat. Betekenisgeving is een proces van binnenuit. Het kan niet door anderen aangereikt worden. Wel kan IKOS je hierbij stimuleren en begeleiden waardoor je nieuwe inzichten in de eigen normen en waarden verkrijgt en je je bewust wordt van wat voor jou belangrijk is in het leven.