Vitaliteit

Vitaliteit in het kort

Als IKOS zijnde staan wij achter de visie dat ieder mens een aantal basisbehoeften heeft. Vanuit verschillende invalshoeken, waaronder Vitaliteit, ervaringsgericht werken en de Psychomotorische Therapie, hebben wij een alomvattende beschrijving proberen te maken van deze basisbehoeften.

Deze basisbehoeften zijn op te delen in twee categorieën, namelijk Psychologische- en Biologische basisbehoeften.

Psychologische Basisbehoeften

De Psychologische basisbehoeften van een mens zijn gekoppeld aan het sociaal- emotioneel welzijn van de persoon. Voldoen aan deze behoeften is geheel subjectief, dit wil zeggen dat de mate van voldoening voor de ene persoon genoeg kan zijn, maar voor de ander als te weinig ervaren kan worden.

• Autonomie: Als mens zijnde hebben we de behoefte om onze eigen keuzes te kunnen maken. Hieronder valt het kunnen organiseren van het leven, het vormen van wensen en deze vervolgens ook kunnen uiten naar anderen.
• Binding: Sociale relaties zijn mogelijk wel de belangrijkste basisbehoefte die we hebben.  In onderlinge relaties staat kwaliteit ver boven kwantiteit. Een mens heeft behoefte aan betekenisvolle relaties.
• Competentie: Ieder mens heeft kwaliteiten. Om de basisbehoefte Competentie te kunnen vervullen is het van belang dat de eigen kwaliteiten, of competenties, herkent en erkent worden.

Biologische Basisbehoeften

Buiten de sociaal- emotionele behoeften zijn er ook nog een aantal behoeften die doorwerken op neurologisch niveau. Aan deze behoeftes zullen we moeten voldoen omdat simpelweg het niet voldoen hieraan op neurologisch gebied problemen op kan leveren.

• Bewegen: Vanuit vitaliteit gezien gaat vitaliteit gepaard met meer vrijheid uit het leven kunnen halen. Bewegingsvrijheid is hier een groot onderdeel van.
• Slaap: Slaap heeft invloed op onze gemoedstoestand en energieniveau. Het optimaliseren van onze slaap geeft ons een stevig fundament waarmee we het bevredigen van overige behoeften kunnen bolwerken.
• Natuur: Vanuit wetenschappelijk onderzoek, dat overigens nog niet helemaal sluitend is maar wel veelbelovend, kunnen we stellen dat meer tijd doorbrengen in de natuur een positief effect heeft op ons welzijn.

Veranderen:

Als alle obstakels in kaart zijn gebracht, weten we vaak het antwoord op de vraag waarom jij niet bent waar je wilt zijn. We zien welke obstakels jou afhouden van je doel. Soms kunnen we die obstakels oplossen, soms kunnen we ze veranderen en soms kunnen we ze omzeilen. Daarvoor zijn vaardigheden nodig die je niet op school leert en niet van huis uit mee hebt gekregen.

Voorbeelden van obstakels kunnen zijn angst, stress (verlies van overzicht en controle), vermoeidheid, pijn, wilskracht, slaapproblemen, gebrek aan (zelf)vertrouwen, onvoldoende benutte sterke eigenschappen, ervaren van weinig respect, eenzaamheid, emotionele problemen, of gebrek aan vaardigheden om vol te houden.

Het is prettig om als mens te ervaren dat jij controle kan uitoefenen op hoe jij in het leven staat en hoe je omgaat met wat er op je af komt. Voor alle genoemde obstakels (en meer) kan een vitaliteitsprofessional jou helpen met het aanreiken van concrete en wetenschappelijke gebaseerde tools.

Volhouden:

Ken jij ook zoveel mensen die enthousiast een dieet zijn begonnen en het uiteindelijk niet is gelukt om deze vol te houden? Cijfers laten zien dat volhouden van nieuw gedrag lastig is. Vaak is dit zo omdat de omgeving niet voldoende is mee veranderd. Dit brengt je weer onbewust in “oude” gewoontes. Een vitaliteitscoach helpt jou om de omgeving zo in te richten dat duurzame gedragsverandering makkelijker wordt.

Voordat nieuw gedrag een gewoonte wordt, moet het namelijk tussen de 22 en 260 dagen worden volgehouden, afhankelijk van de persoon en het soort gedrag. Aangezien we van tevoren niet weten hoe lang het gaat duren, is 260 dagen het uitgangspunt. Uiteraard ga je dan niet elke dag maximaal, je hebt grote stappen nodig op de dagen dat het goed gaat, maar ook zeker de allerkleinste stapjes op de dagen dat het heel zwaar is. Deze stappen noemen wij pro- en regressies en deze brengen we in kaart, zodat jij op basis van je belastbaarheid iedere dag consistent kunt werken aan je doel, zodat het een “nieuwe” gewoonte wordt.

Maar we kunnen er niet vanuit gaan dat ons leven vanaf nu van een leien dakje zal gaan. We verhuizen, we gaan scheiden, veranderen van baan en mensen en dieren overlijden. Er ontstaat dreiging en voor het brein is het dan het meest efficiënt dat jij je niet meer zo focust op doel, maar alleen maar richt op overleven. Dit is de aanleiding voor het inzetten van het ‘crisisplan’; je vangnet, het back up plan, zodat je inspanningen niet voor niets zijn geweest.